ދިވެހި ބަސް
ދިވެހިބަހަކީ ނުވަތަ މަލިކުބަހަކީ މަލިކުންގެ ބަހެވެ. އަދި މަލިކުގެ ދެކުނުން އޮތް ދިވެހިރާއްޖޭގައި (މަހަލްދީބުގައި) މޮށި އުޅޭ ބަހެވެ. ބޭރު މީހުން ދިވެހިބަހަށް "މަހަލް" ބަހޭ ކިޔަނީ މި ބަހުން މޮށިއުޅޭ ގިނަ މީހުން އުޅެނީ މަހަލްދީބުގައި ކަމަށް ވާތީއެވެ. ބަހާބެހޭ މާހިރުން ދިވެހިބަސް ހިމަނުއްވައިފައިވަނީ އިންޑޯ އާރިޔަން ބަސްތަކުގެ ތެރޭގައެވެ.
ދިވެހި ބަހުގެ މަތިކޮޅުގައި އެންމެ ކުރީޒަމާނުގައި އޮތް މައި ބަސް " ޕުރޯޓޯ- އިންޑޯ- ޔޫރަޕިއަން" ބަހުން ވާހަކަދައްކާ އުޅުނު ބަޔަކު ދެބަޔަކަށް ބެހިގެން، އެއްބަޔަކު ހުޅަނގުގެ ރަށްރަށަށް އަނެއްބަޔަކު އިރުމަތީ ރަށްރަށަށް ގޮސް އެތަންތާނގައި ރަށްވެހިވީ އެވެ. މި މީހުން ވާހަކަދައްކާ އުޅުނު ބަސް ބަދަލުވެ ތަރައްޤީވެ ވަކި ބަސް ބަހަށްވީ އެތައް ވޭލާއެއްގެ ނުވަތަ ޒަމާނެއްގެ ތެރޭގަ އެވެ. އިރުމައްޗަށް އައި މައިގަނޑު ބަހަކީ އިންޑޯ- އިރޭނިއަން ބަހެވެ. މި ބަސް ކަފިވީ އިރޭނިއަން ބަހަށާއި، އިންޑޯ އާރިއަން ބަހަށެވެ. މި ޢާއިލާގެ މައި ބަހަކީ (ސެންސިކިރިތ) ބަހަށެވެ. މިދެންނެވި ސެންސިކިރިތގެ ހުޅަނގާއި، ހުޅަނގު ދެކުނުގެ ބައިގައިވަނީ ގުޖަރާތީ މަރާޓީ ކޮންކަނީ، ދިވެހި، ސިންގަޅަ، މި ބަސްބަހެވެ.
ވީމާ، މިބަސް ތަކުގައި ބޭނުންކުރާ ލަފުޒުތަކާއި، ގަވައިދާއި އަދި ބަހުގެ އަދަބުތަކުގައި ތިމާގެކަންހުރެ އެވެ. ހުޅަނގަށް ގޮސްފައިވާ ގޮފީގެ ބަސްތަކާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ އިންޑިކު ނުވަތަ ސެންސިކިރިތުން އުފެދިފައިވާ ބަސްތަކާއި ވަރަށް ތަފާތެވެ. އިނގިރޭސި ބަހަކީ މިދެންނެވި ހުޅަނގަށް ގޮސްފައިވާ ގޮފީގެ އަލްމާނީ ބަހެކެވެ.
ދިވެހިބަހަށް ބަލާއިރު، ބޭރުބަސްބަހުގެ އެތައް ލަފުޒެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަހާބެހީގައި އެކުލެވިފައިވެއެވެ. މިހެން ދިމާވާންވީ އެތައް ސަބަބުތަކެއްވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ފާހަގަކުރަންޖެހޭ ސަބަބަކަށް ވަނީ، ހިންދު ކަނޑުގައި މަލިކާއި މަހަލްދީބު އޮންނަ މަގާމެވެ. އާދެ! ވިޔަފާރިކުރާ ނާފަހަރު ދަތުރުފަތުރުކޮށް އުޅުނު ހުރިހާ މަގުތަކުގެ މެދުތެރޭގައެވެ. ތާރީޚަށް ބަލާއިރު ވެސް އެމީހުންގެ ބާރުގެ ދަށަށް މި ސަރަޙައްދު ގެންނަން މަސައްކަތްކަތްކުރި މީހުން މި ތަން އަތުލަން ބޭނުންވެފައިވަނީ ޖޫރާފީ ގޮތުން މިރަށްތައް އޮތް މުހިއްމު މަޤާމަށްޓަކައެވެ. އިހުޒަމާނުގެ ކަނޑު ދަތުރުވެރިންނަށް ހިންދު ކަނޑު ރަނގަޅަށް ދަސްވެފައިވާނަމަ، މޫސުން ނުބައިވެގެން، ނުވަތަ ކާބޯތަކެއްޗާއި ފެންލުމަށް މަޑުކޮށްލުމަން އެންމެ އެކަށީގެންވާ ހިސާބެއްގައިވަނީ މި ރަށްތަކެވެ. މި މަގުތައް ރަނގަޅަށް ނޭނގޭ ބަޔަކަށްނަމަ ނާފަހަރު އުރި ހަލާކުވުން ވެސް އެންމެ އެކަށީގެންވަނީ ހަމަ މި ހިސާބުގައެވެ. ވީމާ، ބޭނުމެއް ޖެހިގެން ނުވަތަ މަޖުބޫރުވެގެން ނަމަވެސް މި ރަށްތަކަށް އައިސް، ދުވަސްތަކެއް ހޭދަކުރަންޖެހުނު މީހުން އެކި ރަށްރަށުން މި ރަށްތަކަށް އައިސްފައިވެ އެވެ. މިފަދަ ވަރަށް ގިނަފަރާތްތަކުން ދިވެހިބަހަށް މުއްސަނދިކަން ލިބުނެވެ.
ގިސްމު:
މަޒުމޫނު
0 comments:
ޚިޔާލު ފޮނުވާ!